W 1918 roku Polska odzyskiwała swoją niepodległość jako Polska Republika Rad. 5 listopada 1918 powstała Rada Delegatów Robotniczych w Lublinie, pierwsza taka rada w Polsce, a zarazem pierwszy organ władzy niepodległej Polski. Zanim powstał Tymczasowy Rząd Ludowy i zanim Rada Regencyjna przekazała władzę marsz. Józefowi Klemensowi Józefowiczowi Piłsudskiemu, polscy robotnicy fabryczni i folwarczni zdołali powołać własny organ władzy w Polsce. Na pamiątkę tego wydarzenia 5 listopada powinniśmy obchodzić Dzień Niepodległości Radzieckiej Polski.
Kolejne rady delegatów robotniczych powstawały m.in. 8 listopada 1918 w Okręgu Dąbrowskim, 11 listopada 1918 w Warszawie, 13 listopada 1918 w Okręgu Sosnowieckim, 15 listopada 1918 w Łodzi, 19 listopada 1918 w Żyrardowie, jeszcze w kwietniu 1919 w Żychlinie.
RDR w Lublinie wydała dekret o 8-godzinnym dniu pracy i utworzyła Milicję Ludową. RDR w okręgach Dąbrowskim i Sosnowieckim podporządkowały sobie Czerwoną Gwardię. Uprzednio robotnicy 2 listopada 1918 w Dąbrowie Górniczej rozbroili żołnierzy austriackich i broń przekazali Czerwonej Gwardii.
Później RDR Okręgu Sosnowieckiego i RDR Okręgu Dąbrowskiego połączyły się w Radę Delegatów Robotniczych Zagłębia Dąbrowskiego.
Rady Delegatów Robotniczych działały w następujących miejscowościach (wykaz niepełny):
Ogółem na ziemiach polskich powstało ponad 100 rad delegatów delegatów robotniczych, w różnym stopniu sprawujących władzę. Dla części z nich hasłem było sławne „Cała władza w ręce rad!”. Zostały zlikwidowane do 19 lipca 1919 przez białopolskie władze. Niektóre były też wewnętrznie rozbijane m.in. przez Polską Partię Socjalistyczną, co ułatwiło działania władz białopolskich w likwidacji rad. Nie doszło do zakładanego Zjazdu Rad Delegatów Robotniczych. Działaczy RDR poddawano prześladowaniom i politycznym represjom.
Warto o tym pamiętać i głosić, że duży udział w odzyskaniu nieodległości Polski miały rady delegatów robotniczych, które postulowały powstanie Polskiej Republiki Rad. Dlatego też po zmianie ustroju 5 listopada powinien być świętem państwowym (jako dzień roboczy).
Tablice upamiętniające poszczególne rady delegatów robotniczych znajdują lub znajdowały się m.in. w Radomsku (usunięta w 2011 roku), Żyrardowie, Lublinie (na zdjęciu, usunięta w 2018 roku), w Sosnowcu (usunięta w 2017 roku), Łodzi, Białystoku.
Kolejne rady delegatów robotniczych powstawały m.in. 8 listopada 1918 w Okręgu Dąbrowskim, 11 listopada 1918 w Warszawie, 13 listopada 1918 w Okręgu Sosnowieckim, 15 listopada 1918 w Łodzi, 19 listopada 1918 w Żyrardowie, jeszcze w kwietniu 1919 w Żychlinie.
RDR w Lublinie wydała dekret o 8-godzinnym dniu pracy i utworzyła Milicję Ludową. RDR w okręgach Dąbrowskim i Sosnowieckim podporządkowały sobie Czerwoną Gwardię. Uprzednio robotnicy 2 listopada 1918 w Dąbrowie Górniczej rozbroili żołnierzy austriackich i broń przekazali Czerwonej Gwardii.
Później RDR Okręgu Sosnowieckiego i RDR Okręgu Dąbrowskiego połączyły się w Radę Delegatów Robotniczych Zagłębia Dąbrowskiego.
Rady Delegatów Robotniczych działały w następujących miejscowościach (wykaz niepełny):
- Bełchatów
- Białystok
- Bliżyn
- Błonie
- Bodzanów
- Bydgoszcz (Rada Robotniczo-Żołnierska)
- Choceń (i okolice) (Rada Robotnicza)
- Ciechanów
- Czersk
- Częstochowa
- Garwolin
- Gostynin
- Grodno
- Henryków
- Józefów
- Kalisz
- Kałuszyn
- Kielce
- Konin
- Konstancin-Jeziorna
- Konstantynów Łódzki
- Kozienice (powiat) (Rada Robotniczo-Chłopska)
- Kraśnik (Rada Delegatów Robotniczo-Włościańskich)
- Kutno
- Lublin
- Powiat Lubelski (Rada Delegatów Robotników Folwarcznych)
- Łęczyca
- Łochów
- Łomża
- Łowicz
- Łódź
- Łuków
- Marki pod Warszawą
- Międzyrzecz (Rada Delegatów Robotniczych)
- Międzyrzecz (Rada Delegatów Żołnierskich)
- Mińsk Mazowiecki
- Mława
- Mszczonów
- Myszków
- Nowy Dwór Mazowiecki
- Oryszew (Rada Robotniczo-Włościańska)
- Ostrowiec Świętokrzyski
- Ostrówek
- Ozorków
- Ożarów Mazowiecki
- Pabianice
- Piotrków Trybunalski
- Płock
- Płońsk
- Poznań (Rada Robotniczo-Żołnierska)
- Pruszków
- Przemyśl (Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich)
- Pułtusk
- Radom
- Radomsko
- Rypin
- Siedlce
- Siennica koło Mińska Mazowieckiego (Rada Chłopska)
- Skarżysko-Kamienna
- Skierniewice
- Soczewka
- Stąporków
- Folwark Seroki (w Gromadzie Szymanów) (Rada Delegatów Robotniczo-Włościańskich)
- Tarnobrzeg (Powiatowa Rada Chłopska)
- Tomaszów Mazowiecki
- Warszawa
- Wierzbnik-Starachowice
- Włocławek
- Wyszogród
- Zagłębie Dąbrowskie
- Zagłębie Chrzanowskie
- Zamość
- Zawiercie
- Zduńska Wola
- Zgierz
- Żychlin
- Żyrardów
Ogółem na ziemiach polskich powstało ponad 100 rad delegatów delegatów robotniczych, w różnym stopniu sprawujących władzę. Dla części z nich hasłem było sławne „Cała władza w ręce rad!”. Zostały zlikwidowane do 19 lipca 1919 przez białopolskie władze. Niektóre były też wewnętrznie rozbijane m.in. przez Polską Partię Socjalistyczną, co ułatwiło działania władz białopolskich w likwidacji rad. Nie doszło do zakładanego Zjazdu Rad Delegatów Robotniczych. Działaczy RDR poddawano prześladowaniom i politycznym represjom.
Warto o tym pamiętać i głosić, że duży udział w odzyskaniu nieodległości Polski miały rady delegatów robotniczych, które postulowały powstanie Polskiej Republiki Rad. Dlatego też po zmianie ustroju 5 listopada powinien być świętem państwowym (jako dzień roboczy).
Tablice upamiętniające poszczególne rady delegatów robotniczych znajdują lub znajdowały się m.in. w Radomsku (usunięta w 2011 roku), Żyrardowie, Lublinie (na zdjęciu, usunięta w 2018 roku), w Sosnowcu (usunięta w 2017 roku), Łodzi, Białystoku.