20 lipca 2020

Działania, jakie powinna podjąć Polska w walce z koronawirusem

Od co najmniej kilku dni widzimy, że działania podejmowane przez białopolskie władze ws. walki z koronawirusem SARS-CoV-2 są spóźnione, nieodpowiednie lub zbyt miałkie. Opiszmy więc, jakie działania powinny być podjęte przez Polskę, aby chronić swoich obywateli. Część z nich została podjęta, jednak zdecydowanie za późno, mimo że w oczywisty sposób należało je wcześniej prowadzić (np. objęcie kwarantanną współdomowników wprowadzono dopiero 1 kwietnia, a izolatoriów nie urządzono do tej pory).

Aktualizacja: 4 listopada 2020

Po stwierdzeniu epidemii we Włoszech należało:
  • zawiesić międzynarodowe połączenia osobowe kolejowe, wielowozowe, lotnicze, wodne,
  • zamknąć międzynarodowe lotniska,
  • wprowadzić kontrole graniczne,
  • zamknąć granice dla ruchu osobowego z wyjątkiem obywateli polskich i obcokrajowców mających pozwolenie na pobyt,
  • wstrzymać międzynarodowe połączenia towarowe z wyjątkiem zaopatrzenia (m.in. żywność i lekarstwa) oraz z wyjątkiem tranzytu (po kontroli sanitarnej kierowców, wyłącznie po wyznaczonych drogach, z możliwie jak najmniejszą liczbą postojów tylko w wyznaczonych miejscach, z odpowiednimi maskami ochronnymi i rękawicami, ze środkami dezynfekcji rąk, bez drugiego kierowcy lub drugiej osoby w kabinie),
  • wprowadzić oznakowanie samochodów ciężarowych jadących tranzytem z Włoch, 
  • poddawać obowiązkowej kwarantannie i badaniom osoby wracające z obszarów o wysokim ryzyku,
  • spisywać do elektronicznych baz danych dane osób przekraczających granice wraz z danymi o miejscach przebywania za granicą,
  • postawić w stan gotowości służbę zdrowia i obronę cywilną, w szczególności oddziały zakaźne i laboratoria, zrobić większe zapasy materiałów ochronnych i lekarstw,
  • przygotować izolatoria i miejsca do odbywania kwarantanny,
  • rozpocząć szkolenia pracowników mogących zasilić Państwową Inspekcję Sanitarną do prowadzenia czynności ustalających styczność osób, zawiadamiających o osobach objętych czynnościami, nadzorowania wykonywania postanowień, przekazywania sprawozdań i prowadzenia statystyk oraz innych czynności prowadzonych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne.
Po rozszerzaniu się epidemii na inne kraje należało:
  • zakazać wyjazdu obywateli polskich do krajów wysokiego ryzyka: Chiny, Tajlandia, Japonia, Korea Południowa, Tajwan, Iran, Włochy, Szwecja, Hiszpania, Norwegia, Niderlandy, Belgia, Zjednoczone Królestwo, Dania, Francja, Niemcy, Austria, Szwajcaria, Rumunia, Grecja, Słowenia, Izrael, Irak, Portugalia, Irlandia, Bułgaria (bez wyjątków na pracę w sąsiednim kraju),
  • poddawać obowiązkowej kwarantannie i badaniom wszystkie osoby wracające z zagranicy wraz z współdomownikami (z wyjątkiem osób wjeżdżających służbowo po kontroli sanitarnej: kierowców samochodów ciężarowych, kierowców i załóg karetek pogotowia, pracowników zakładów pogrzebowych w międzynarodowym przewozie zwłok, pilotów samolotów towarowych jeśli poza niezbędnymi czynnościami nie opuszczają samolotów, pracowników żeglugi, maszynistów),
  • polecić pracownikom wykonującym pracę międzynarodową stosowanie środków ochronnych, ograniczenia do minimum kontaktu z osobami z zagranicy, posiadania gumowych rękawic i stosowanie środków dezynfekcyjnych do rąk.
Po stwierdzeniu pierwszego przypadku w Polsce należało:
  • wprowadzić stan klęski żywiołowej,
  • zamknąć żłobki, przedszkola, uczelnie i inne instytucje oświatowe,
  • ograniczyć obsługę obywateli w urzędach do niezbędnego minimum,
  • zamknąć domy kupieckie (centra handlowe) z wyjątkiem sklepów spożywczych, aptek, drogerii i pralni,
  • skrócić czas otwarcia sklepów i domów kupieckich (centrów handlowych),
  • wprowadzić ochrony osobiste dla pracowników sklepów, placówek pocztowych, banków (w szczególności w rękawiczki ochronne) i dostęp do płynów dezynfekcyjnych oraz prawo do krótkich przerw raz na godzinę na umycie rąk,
  • wprowadzić ograniczenia liczby osób w sklepach: 3-krotność liczby kas, jednak nie więcej niż: w małych sklepach do 3 kupujących i dostawców, w samach do 20 kupujących i dostawców, w supersamach do 30 kupujących i dostawców,
  • wprowadzić ograniczenia w liczbie osób na targowiskach: 3-krotność liczby sklepów,
  • wprowadzić ograniczenia w liczbie osób w placówkach pocztowych: 2-krotność liczby okienek,
  • wprowadzić strefy ochronne dla pracowników w wielowozach, pociągach, sklepach, bankach, placówkach pocztowych,
  • nakazać zachowywanie co najmniej 2-metrowej odległości od innych wszędzie, gdzie to możliwe (wyjątki: dzieci pod opieką do 13 rż, niepełnosprawni wymagający opieki),
  • zezwolić pieszym na poruszanie się jezdnią w celu zachowania co najmniej 2-metrowej odległości od innych, czasowo znieść miejsca postojowe i przenieść na jezdnię ruch rowerowy w miejscach przy niewystarczająco szerokich chodnikach,
  • nakazać w miarę możliwości pozostawienie otwartych drzwi otwieranych ręcznie w miejscach powszechnego użytku,
  • zalecić korzystanie z bezgotówkowych płatności,
  • zamknąć książnice, instytucje kulturalne, teatry, kina, muzea, bary, restauracje, miejscówki sportowe, ośrodki wypoczynkowe, miejscówki społeczne, siłownie, solaria, kąpieliska, kluby, paby, kawiarnie, miejscówki rozrywkowe, kasyna, kluby taneczne, kluby fitness, ośrodki odnowy biologicznej, boiska sportowe, pływalnie, kościoły, z wyjątkiem miejsc zbiorowego żywienia w zakładach pracy i świadczących dożywianie (w nich zwiększyć odstępy),
  • zamknąć hotele miejsca noclegowe dla ogółu,
  • zamknąć place zabaw, lasy, plaże, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, ogrody jordanowskie, cmentarze dla odwiedzin, w miarę możliwości parki, bulwary, promenady, tereny zielone oraz zakazać korzystania z nich,
  • znacznie ograniczyć krajowe przewozy osób, zawiesić krajowe loty osobowe, zawiesić znaczną część pociągów i wielowozów dalekobieżnych i miejscowych, zawiesić kolej podziemną (metro), ograniczyć działanie komunikacji miejskiej,
  • pozostawione połączenia przewozowe obsługiwać taborem maksymalnie pojemnym,
  • wprowadzić ograniczenie do połowy liczby miejsc w środkach przewozowych, jednak nie więcej 10 osób w małych wielowozach, 20 osób w pozostałych wielowozach, pociągach ulicznych (tramwajach),
  • zawiesić kontrole przejazdówek w środkach komunikacji,
  • zakazać przewozu taksówkami,
  • zakazać wypożyczalni rowerów,
  • ograniczyć ruch na przejściach granicznych,
  • ograniczyć pracę przejść granicznych przeznaczonych do małego ruchu granicznego do godz. 5-23,
  • w miastach ograniczyć ruch do minimum,
  • polecić nie wychodzenie z domu bez potrzeby,
  • wprowadzić pomoc służb w zaopatrzeniu osób starszych, chorych i niepełnosprawnych,
  • sklepy, apteki, drogerie  i placówki pocztowe w godzinach 10-12 we wszystkie dni tygodnia powinny być wyłącznie dla osób od 60 rż.
  • znakować mieszkania osób w kwarantannie domowej lub izolacji domowej,
  • ograniczyć działalność placówek pocztowych i banków,
  • oddzielać miejscowości, w których stwierdzono wirusa,
  • wprowadzić zakaz zgromadzeń i spotkań powyżej 30 osób, w tym wydarzeń kulturalnych, sportowych, filmowych, artystycznych, religijnych, tanecznych, wystaw, festiwali, pielgrzymek, pokazów, degustacji, targów (z wyjątkiem organów państwowych, sądów i zakładów pracy),
  • ograniczyć liczbę osób do 5 na pogrzebach i ślubach cywilnych (nie licząc osób obsługujących),
  • wprowadzić przedpisy w Telewizji Polskiej: „Domowe przedszkole”, „Wesoła nauka” „Szkoła z TVP – domowa podstawówka” uzupełniane powtórkami „Telewizyjne Technikum Rolnicze” i „Telewizja Edukacyjna”.
  • rozszerzyć grupę uprawnionych do dodatkowego zasiłku opiekuńczego o rodziców dzieci do 15 rż., wydłużyć okres przysługiwania zasiłku na cały czas zamknięcia szkoły,
  • wstrzymać bieg wymaganego czasu czynności urzędowych,
  • zawiesić notowania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
Po zwiększeniu się liczby zarażonych w Polsce należało:
  • wprowadzić stan wyjątkowy,
  • ograniczyć działalność zakładów pracy tylko do niezbędnych (w tym sklepów nie będących spożywczymi, aptekami, drogeriami lub pralniami), a w pozostałych wprowadzić wymagane ochrony i odstępy,
  • wyprowadzić wojsko w celu urzeczywistnienia wprowadzonych ograniczeń,
  • urządzić tymczasowe szpitale w budynkach szkół i innych miejscach,
  • rozprowadzać bezpłatne i porządne maseczki i płyny dezynfekcyjne i inne środki ochrony dla wszystkich obywateli,
  • upowszechniać wiadomości o zarażonych w celu poddania kwarantannie osób mających styczność (miejscowość, okoliczności zarażenia, przebieg działań przed wykryciem),
  • wprowadzić zakaz zgromadzeń i spotkań powyżej 2 osób (z wyjątkiem osób mieszkających razem),
  • zasilić stacje sanitarno-epidemiologiczne delegowanymi pracownikami uprzednio przeszkolonymi.
Po dalszym zwiększeniu się liczby zarażonych w Polsce należało:
  • zakazać przemieszczania się z wyjątkiem: do pracy, do placówek służby zdrowia, po niezbędne zakupy, w niezbędnych sprawach urzędowych na wezwanie, do rodziny lub bliskich gdy to niezbędne, na pogrzeb, wraz z obowiązkiem posiadania przy sobie dokumentu potwierdzającego (np. zaświadczenia z zakładu pracy) lub pisemnego oświadczenia o powodach wyjścia,
  • zakazać przemieszczania się osób do 18 rż. bez opieki osoby dorosłej,
  • wprowadzić godzinę milicyjną od 21 do 6,
  • zawiesić całkowicie pociągi i wielowozy dalekobieżne i miejscowe,
  • zamknąć placówki pocztowe na 2 tygodnie,
  • zakazać aktywności związanych ze śpiewem w miejscach ogólnodostępnych,
  • zabronić sprzedaży alkoholu do godziny 13 i od godziny 19,
  • zamknąć targowiska,
  • zakazać zgromadzeń,
  • doraźnie ograniczyć prędkości pojazdów w celu odciążenia służby zdrowia: do 30 km/godz. w obszarze zabudowanym, do 70 km/godz. poza obszarem zabudowanym, do 100 km/godz. na drogach samochodowych i dalnicach,
  • wprowadzić działania uświadamiające społeczeństwo o skali zagrożenia,
  • przeciwdziałanie teoriom spiskowym dot. epidemii koronawirusa.
Ww. działania cofać odpowiednio do chwili ich wprowadzenia. Jeśli liczba chorych byłaby najniższa z możliwych, a epidemia utrzymywałaby się, należy utrzymywać następujące środki do czasy wynalezienia szczepionki i zaszczepienia społeczeństwa:
  • zawieszenie międzynarodowych połączeń osobowych kolejowych, wielowozowych, lotniczych, wodnych,
  • zamknięcie międzynarodowych lotnisk,
  • kontrole graniczne,
  • zamknięcie granic dla ruchu osobowego z wyjątkiem obywateli polskich i obcokrajowców mających pozwolenie na pobyt,
  • kontrole sanitarne kierowców, maszynistów i innych pracowników przewozów międzynarodowych,
  • tranzyt wyłącznie po wyznaczonych drogach, z możliwie jak najmniejszą liczbą postojów tylko w wyznaczonych miejscach, z odpowiednimi maskami ochronnymi i rękawicami, ze środkami dezynfekcji rąk, bez drugiego kierowcy lub drugiej osoby w kabinie,
  • spisywanie do elektronicznych baz danych dane osób przekraczających granice wraz z danymi o miejscach przebywania za granicą,
  • utrzymywanie w stanie gotowości służby zdrowia i obrony cywilną, w szczególności oddziałów zakaźnych i laboratoriów, stałe uzupełnianie większych zapasów materiałów ochronnych i lekarstw,
  • utrzymywanie izolatoriów i miejsc do odbywania kwarantanny,
  • poddawanie obowiązkowej kwarantannie i badaniom wszystkich osób wracających z zagranicy wraz z współdomownikami, bez wyjątków na pracę w sąsiednim kraju (z wyjątkiem osób wjeżdżających służbowo po kontroli sanitarnej: kierowców samochodów ciężarowych, kierowców i załóg karetek pogotowia, pracowników zakładów pogrzebowych w międzynarodowym przewozie zwłok, pilotów samolotów towarowych jeśli poza niezbędnymi czynnościami nie opuszczają samolotów, pracowników żeglugi, maszynistów),
  • polecanie pracownikom wykonującym pracę międzynarodową stosowanie środków ochronnych, ograniczenia do minimum kontaktu z osobami z zagranicy, posiadania gumowych rękawic i stosowania środków dezynfekcyjnych do rąk,
  • stan klęski żywiołowej
  • przesunięcie wyborów na dalszy czas,
  • zamknięcie żłobków, przedszkoli, uczelni i innych instytucji oświatowych,
  • unieważnienie roku szkolnego i akademickiego,
  • w dalszej przyszłości wprowadzenie porządnego zdalnego nauczania, z możliwością prowadzenia sprawdzianów i prac klasowych w uczelniach z zachowaniem obostrzeń (środki ochrony, odległość, odpowiednio niewielka liczba),
  • ograniczenie obsługi obywateli w urzędach do niezbędnego minimum,
  • zamknięcie domów kupieckich (centrów handlowych) z wyjątkiem sklepów spożywczych, aptek, drogerii i pralni,
  • skrócenie czasu otwarcia sklepów i domów kupieckich (centrów handlowych),
  • ochrony osobiste dla pracowników sklepów, placówek pocztowych, banków (w szczególności w rękawiczki ochronne) i dostęp do płynów dezynfekcyjnych oraz prawo do krótkich przerw raz na godzinę na umycie rąk,
  • ograniczenia liczby osób w sklepach: 3-krotność liczby kas, jednak nie więcej niż: w małych sklepach do 3 kupujących i dostawców, w samach do 20 kupujących i dostawców, w supersamach do 30 kupujących i dostawców,
  • ograniczenia w liczbie osób na targowiskach: 3-krotność liczby sklepów,
  • ograniczenia w liczbie osób w placówkach pocztowych: 2-krotność liczby okienek,
  • strefy ochronne dla pracowników w wielowozach, pociągach, sklepach, bankach, placówkach pocztowych,
  • nakaz zachowywania co najmniej 2-metrowej odległości od innych wszędzie, gdzie to możliwe (wyjątki: dzieci pod opieką do 13 rż, niepełnosprawni wymagający opieki),
  • zezwolenie pieszym na poruszanie się jezdnią w celu zachowania co najmniej 2-metrowej odległości od innych, czasowe zniesienie miejsc postojowych i przeniesienie na jezdnię ruchu rowerowego w miejscach przy niewystarczająco szerokich chodnikach,
  • nakazanie w miarę możliwości pozostawienia otwartych drzwi otwieranych ręcznie w miejscach powszechnego użytku,
  • zalecenie korzystania z bezgotówkowych płatności,
  • zamknięcie książnic, instytucji kulturalnych, teatrów, kin, muzeów, barów, restauracji, miejscówek sportowych, ośrodków wypoczynkowych, miejscówek społecznych, siłowni, solariów, kąpielisk, klubów, pabów, kawiarni, miejscówek rozrywkowych, kasyn, klubów tanecznych, klubów fitness, ośrodków odnowy biologicznej, boisk sportowych, pływalni, kościołów, z wyjątkiem miejsc zbiorowego żywienia w zakładach pracy i świadczących dożywianie (w nich zwiększyć odstępy),
  • zamknięcie placów zabaw, lasów, plaży, ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych, ogrodów jordanowskich, cmentarzy dla odwiedzin, w miarę możliwości parków, bulwarów, promenad, terenów zielonych oraz zakazanie korzystania z nich,
  • zawieszenie krajowych lotów osobowych,
  • połączenia przewozowe obsługiwane taborem maksymalnie pojemnym,
  • ograniczenie do połowy liczby miejsc w środkach przewozów zbiorowych i samochodach osobowych mających 7-9 miejsc, jednak nie więcej 10 osób w małych wielowozach, 20 osób w pozostałych wielowozach, pociągach ulicznych (tramwajach),
  • zawieszenie kontroli przejazdówek w środkach komunikacji,
  • zakazanie przewozu taksówkami,
  • zakazanie wypożyczalni rowerów,
  • ograniczenie ruchu na przejściach granicznych,
  • ograniczenie pracy przejść granicznych przeznaczonych do małego ruchu granicznego do godz. 5-23,
  • pomoc służb w zaopatrzeniu osób starszych, chorych i niepełnosprawnych,
  • sklepy, drogerie, apteki i placówki pocztowe w godzinach 10-12 we wszystkie dni tygodnia powinny być wyłącznie dla osób od 60 rż.,
  • znakowanie mieszkań osób w kwarantannie domowej lub izolacji domowej,
  • ograniczenie działalności placówek pocztowych i banków,
  • oddzielanie miejscowości, w których stwierdzono wirusa,
  • zakaz zgromadzeń i spotkań powyżej 30 osób, w tym wydarzeń kulturalnych, sportowych, filmowych, artystycznych, religijnych, tanecznych, wystaw, festiwali, pielgrzymek, pokazów, degustacji, targów (z wyjątkiem organów państwowych, sądów i zakładów pracy),
  • ograniczyć liczbę osób do 5 na pogrzebach i ślubach cywilnych (nie licząc osób obsługujących),
  • przedpisy w Telewizji Polskiej: „Domowe przedszkole”, „Wesoła nauka” „Szkoła z TVP – domowa podstawówka” uzupełniane powtórkami „Telewizyjne Technikum Rolnicze” i „Telewizja Edukacyjna”.
  • rozszerzenie grupy uprawnionych do dodatkowego zasiłku opiekuńczego o rodziców dzieci do 15 rż., wydłużenie okres przysługiwania zasiłku na cały czas zamknięcia szkoły,
  • w zakładach pracy wymagane ochrony i odstępy,
  • w razie konieczności stan wyjątkowy w związku z niezdyscyplinowaniem społeczeństwa,
  • w razie konieczności wyprowadzenie wojska w celu urzeczywistnienia wprowadzonych ograniczeń w związku z niezdyscyplinowaniem społeczeństwa,
  • rozprowadzanie bezpłatnych i porządnych: maseczek, płynów dezynfekcyjnych, przyłbic i innych środków ochrony dla wszystkich obywateli,
  • upowszechnianie wiadomości o zarażonych w celu poddania kwarantannie osób mających styczność (miejscowość, okoliczności zarażenia, przebieg działań przed wykryciem),
  • zasilanie stacje sanitarno-epidemiologiczne delegowanymi pracownikami uprzednio przeszkolonymi,
  • zgromadzenie zapasu szczepionek przeciw grypie, ich bezpłatność i szeroka dostępność, tworzenie punktów szczepień na dworcach i w innych miejscach,
  • działania uświadamiające społeczeństwo o skali zagrożenia,
  • przeciwdziałanie teoriom spiskowym dot. epidemii koronawirusa.


Niezależnie od epidemii, powinny być w Polsce prowadzone następujące działania:
  • wprowadzić pełne zatrudnienie i tym samym znieść konieczność emigracji zarobkowej,
  • przywrócić należyty stan służby zdrowia,
  • uspołecznić gospodarkę, a przez to zwiększyć samowystarczalność gospodarczą, w szczególności zapewnić samowystarczalność żywieniową i ochrony zdrowia,
  • nadzorować granice, przywrócić Wojska Ochrony Pogranicza ze wszystkimi miejscami rozmieszczenia,
  • przywrócić państwowe środki masowego przekazu i je uspołecznić, a prywatne objąć kontrolą przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, w tym dotyczącą prawdziwości podawanych wiadomości i rzetelności,
  • wprowadzić regulacje wobec społecznych środków przekazu,
  • przywrócić szyby w kasach, bankach, placówkach pocztowych i innych podobnych stanowiskach,
  • nabywać nowe wielowozy wyłącznie z pełnymi kabinami kierowców,
  • taksówki państwowe wyposażyć w pełne kabiny kierowców.

Rząd Polski niektóre obostrzenia wprowadził, ale z dużym opóźnieniem. Przykładowo, zamknięcie granic dopiero 13 brzeźnia 2020 jest sporym opóźnieniem. Niektórych działań nie jest w stanie wprowadzić, bo są niemożliwe w kapitalizmie. Gdyby te działania były wprowadzone odpowiednio wcześniej, obywatele byliby mniej narażeni.


Czytaj również: Polska chaotycznie walczy z koronawirusem