02 czerwca 2020

Hymny słowiańskie po polsku

Przedstawiamy polskie wersje hymnów: wszechsłowiańskiego i Czechosłowacji. Hymn wszechsłowiański był także hymnem Jugosławii. O ile polska wersja Hymnu wszechsłowiańskiego jest łatwo dostępna w sieci, o tyle polska wersja Hymnu Czechosłowacji jest niemal niedostępna.

Hymn wszechsłowiański (Hej, Słowianie)


Pieśń na polską melodię naszego hymnu narodowego „Mazurka Dąbrowskiego”. „Hej, Słowianie” jest wspólnym hymnem wszystkich narodów słowiańskich. Posiada wersje w językach: polskim, rosyjskim, serbsko-chorwackim, białoruskim, bośniackim, bułgarskim, chorwackim, czarnogórskim, czeskim, dolnołużyckoserbskim, łemkowskim, macedońskim, morawskim, serbskim, słowackim, słoweńskim, ukraińskim.

Wersja w języku serbsko-chorwackim była hymnem partyzantki jugosławiańskiej od 1942 roku, następnie w Jugosławii Ludowej od 1943 roku do końca jej istnienia, potem do końca Jugosławii w 2003 roku i rozpadu Serbii i Czarnogóry w 2006 roku. Przy czym przez prawie cały okres Jugosławii Ludowej był to hymn uznawany za tymczasowy. Podjęto 6 prób wyłonienia hymnu Jugosławii, bez rozwiązania. Do 1977 roku „Hej, Słowianie” był hymnem powszechnie używanym, ale nie zatwierdzonym ustawowo. Od 1977 roku hymn „Hej, Słowianie” został zatwierdzony tymczasowo, a dopiero w 1988 zatwierdzono go ostatecznie w ustawie zasadniczej Jugosławii.

Przedstawiona poniżej polska wersja posiada dwie zwrotki, gdyż właśnie tak powinno być, czyli bez zwrotki odwołującej się do Boga. Jest to równocześnie polska wersja hymnu Jugosławii, który to także miał dwie zwrotki.

Tekst:


    Hej, Słowianie, jeszcze nasza
Słowian mowa żyje,
Póki nasze wierne serce
Za nasz naród bije!
    Żyje, żyje duch słowiański!
I żyć będzie wiecznie.
Gromy, piekło – złości waszej
Ujdziem my bezpiecznie!


    I niechaj się ponad nami
Groźna burza wzniesie,
Skała pęka, dąb się łamie,
Ziemia niech się trzęsie;
    My stoimy stale, pewnie,
Jako mury grodu,
Czarna ziemio, pochłoń tego,
Kto zdrajcą narodu!


Hymn Czechosłowacji (Gdzie kraj jest mój? Nad Tatrą się błyska)


Hymn Czechosłowacji składa się z kolejno wykonywanych Hymnu Czech (Gdzie kraj jest mój?) i Hymnu Słowacji (Nad Tatrą się błyska). Zwyczajowo wykonywano po jednej zwrotce obu hymnów, acz pełne teksty zawierają dwie zwrotki Hymnu Czech i cztery Hymnu Słowacji.
Hymn ten obowiązywał przez cały okres istnienia Czechosłowacji Ludowej. Po 1948 roku, przy rocznicach i różnych uroczystościach, po Hymnie Czechosłowacji nastawał Hymn państwowy Związku Radzieckiego. Później zwyczaj ten został ograniczony. Ponownie wrócono do niego po 1970 roku, a potem zanikł.

Tekst:

a) Hymn Czech


Gdzie kraj jest mój, gdzie kraj jest mój?
Wody się po łąkach pienią,
Szumią skały drzew zielenią,
W gaju wiosny kwiat się lśni,
Ach spójrz, ziemski raj się śni!
Widzisz piękną czeską ziemię
Mą ojczyznę i kraj mój,
Mą ojczyznę i kraj mój!


Gdzie dom jest mój, gdzie dom jest mój?
Znaszli kraj ów Bogu miły,
Bystrych duchów, woli siły,
Jasnych myśli, gdzie z lubości
Moc i twórczość w duszach gości:
To jest Czechów sławne plemię,
Pośród Czechów dom jest mój,
Pośród Czechów dom jest mój!

b) Hymn Słowacji


Nad Tatrą się błyska, gromy dziko biją,
Nad Tatrą się błyska, gromy dziko biją,
Hej powstańmy bracia, wszak się one stracą,
Słowacy ożyją!


Ta Słowacja nasza dotąd twardo spała,
Ta Słowacja nasza dotąd twardo spała,
Ale echa gromu wstrzęsły zręby domu,
Ona się zerwała.


Jeszcze jodły rosną na skalnym Krywanie,
Jeszcze jodły rosną na skalnym Krywanie,
Kto jak Słowak czuje, szablę niech ujmuje,
I pośród nas stanie!


Już Słowacja wstała, pęta swe przekrawa,
Już Słowacja wstała, pęta swe przekrawa,
Hej, ojczyzno miła, godzina wybiła,
Żyje matka Sława!


Źródła tekstów:
„Hymny słowiańskie”, Odbitka „Życia słowiańskiego”, nr 12 (grudzień 1946), Prezydium Komitetu Słowiańskiego w Polsce, Kraków 1946, str. 3-6

Zobacz również:
Hymn Związku Radzieckiego po polsku